Muzej Živanović ima dve različite priče koje baštini i čuva od zaborava: jedna je o pčelarstvu, a druga o vinogradarstvu i vinarstvu.
Muzej je nastao 1968.godine. Oformio ga je Borivoj Živanović da bi sačuvao priču o svom dedi profesoru Jovanu Živanoviću ,stare predmete vezane za našu porodicu i to je u tadašnjoj državi – Jugoslaviji bio jedan od prvih privatnih muzeja.
Gosti koji nas posete mogu da vide razne alatke, stare bečke mape o biologiji pčele, razne pčelarske i vinarske predmete, knjige, gde uz divnu romantičnu i edukativnu priču mogu da osete miris voska, polena, meda i propolisa iz minulih vremena .
Muzej čuva priču o našem pretku, Jovanu Živanoviću (1841 – 1916), čuvenom profesoru Karlovačke gimnazije i karlovačke Bogoslovije koji je bio naučnik, književnik, novinar, pisac, prirodnjak i pčelar.
Još tokom 19.veka bio je poznat kao “otac racionalnog pčelarstva“ u ovom delu Evrope i na ovim prostorima.
Završava osnovnu školu i Gimnaziju u Karlovcima. Odlazi u Beč na univerzitet i završava studije filologije kod čuvenog slaviste i lingviste profesora Franca Miklošiča. Po povratku sa studija 1865.godine imenovan je za profesora Karlovačke gimnazije i Bogoslovije gde predaje srpski jezik i književnost a u Bogosloviji crkveno slovenski jezik. Kao mlad profesor u Gimnaziji i pobornik jezičke reforme Vuka Stefanovića Karadžića i Đure Daničića neposredno je primenjuje u nastavi . Jovan Živanović se od prvog dana rada u Karlovačkoj gimnaziji zalagao za čistotu narodnog jezika.
Podržavajući Vuka Karadžića piše mnoge knjige : Srpsku gramatiku, Srpsku čitanku, Sintaksu srpskog jezika , O srpskom jeziku i druge filološke I književne , često polemičke članke koje je objavljivao u “Brankovom kolu” , “Stražilovu “, “Javoru “ i “Danici “…..
Posle deset godina rada u Gimnaziji i karlovačkoj Bogosloviji, iscrpljen od rada opao mu je imunitet i počeo je da oboljeva.
Doktor i prijatelj Đorđe Natošević koji mu je par godina ranije predložio da podigne voćnjak, savetuje mu da ode tamo. Boraveći među svojim vinogradima I voćnjaku koji se nalaze na brdu iznad same reke Dunav u rejonu Karlovački vinogradi i na potesu Matej. Njegov upravnik imanja Anton Lutrov nagovara ga da počne da radi sa pčelama tvrdeći da ako nema pčela - njegovo voće neće biti oprašeno, a prinosi mnogo siromašniji.
Ipak, posle nekog vremena, dovodi uglednog karlovačkog pčelara koji profesora uči veštinama pčelarstva Poju Nikolića . Mladi profesor kreće u pčelarenje sa prvih osam primitivnih tradicionalnih košnica – pletara.
Košnica pletara, vrškara ili trmka kako su je nazivali, pravljena je pletenjem pruća koje se potom premazivalo smesom žute zemlje, goveđe balege i pepela što je održavalo temperaturu u samoj košnici. Bila je to košnica sa nepokretnim saćem i med se vadio tako što bi se pčele gušile, ubijale, najčešće sumpornim dimom. Potom se saće sa medom stiskalo, muljalo, presovalo i na taj način se uzimao med. Ove košnice su bile stacionarne, što znači da se nisu mogle seliti sa paše na pašu kao što se to radi danas. Prinosi meda su bili mali i to od 4 kg do 5 kg meda tokom jedne godine.
Već posle jedne godine rada sa pčelama profesor Živanović se bolje osećao i njegovo zdravstveno stanje se popravlja, problemi sa disanjem nestaju. On to sve pripisuje pčeli i piše u svojim knjigama kako mu je pčela podarila novi život i kako je api terapija ili pčelinja terapija pozitivno delovala na njegov organizam. Tu govori o pčelinjem otrovu, ali i o svim drugim produktima iz košnice - medu, polenu, propolisu I matičnom mleču.
Posle ozdravljenja, posvećuje se potpuno pčelama i počinje da se dopisuje sa jednim od najvećih pčelara u Evropi , sa Baronom Augustom fon Berlepšom ( 1815 – 1877 ) i Janom Đerzonom.
U svom radu, razgovaraju sa njima dolazi na ideju da napravi prvu modernu košnicu na ovim prostorima. Ona izgleda kao mala kuća sa krovom, a on je naziva “Amerikanka”, tumačeći da mnoge novotarije dolaze iz Amerike. Narod je košnici dao naziv “Živanovićka”.
To je zapravo prva moderna košnica sa pokretnim saćem na ovim prostorima, gde postoji ram u košnici, koji se vadi iz nje, potom se stresaju pčele, a ram ide u centifugalnu mašinu koja se naziva “vrcaljkom”. U ovoj mašini ramovi se vrte u krug, med izlazi iz ramova i cedi se u kantu.
Pre nego što se krene na ceđenje, moraju se napraviti drveni ramovi u koje se stavljaju satne osnove napravljene od voska, a ramovi se smeštaju u košnicu. Na tu satnu osnovu dolaze pčele radilice i prave vosak jer imaju 4 para voštanih žlezdi. To sve zidaju pčele “graditeljice”, a pčele “izletnice” prikupljaju nektar, prave med u svom mednom želucu I stavljaju ga u gotov ram. Čitav taj proces prerade nektara u med je vrlo težak za pčelu, pčela se brzo istroši I živi samo oko 40 dana.
Zahvaljujući novoj košnici “Živanovićki”, profesor prestaje sa ubijanjem pčela. Pčele se lako mogu prenositi sa paše na pašu, pa su prinosi meda značajno veći, a prvi put je bilo moguće da se cede različite vrste meda, kao što su bagremov, livadski, zatim lipov med, suncokretov, šumski i razni drugi.
Živanović želi da zapčelari ceo narod. Dobija dozvolu od Ilariona Ruvarca, arhimandrita manastira Grgetega i rektora Karlovačke bogoslovije, da osnuje katedru za pčelarstvo sa idejom da svaki sveštenik po završenoj školi bude diplomirani pčelar. Sveštenici bi tako, odlazeći u svoje parohije, širili ideje modernog pčelarstva i uticali da narod prestane sa ubijanjem pčela.
Druga katedra za pčelarstvo u Evropi osnovana je 1878.godine. Živanović je u Karlovačkoj bogosloviji predavao pčelarstvo 26 godina. I posle njega pčelarstvo se predaje u ovoj školi i ono je, kao obavezan predmet, postojalo sve do 1941.godine kada je predavao Gligorije Mikić.
Na svom imanju u Mateju, gde je imao vinograde, Živanović je napravio i stacionirao svoj pčelinjak koji je bio sastavljen od četiri paviljona, sa oko 400 košnica sopstvene konstrukcije i peti pčelinjak sa 30 – 50 košnica za eksperimente. U centralnom delu nalazila se košnica “crkvica”, kopija manastira Ravanice ( gde je održana skupština za osnivanje prve Sprske pčelarske zadruge u Rumi 1899. godine, koja je u osnovi njegova “Živanovićka”. Taj pčelinjak je služio i za obuku njegovih učenika sa Bogoslovije.
Za potrebe obuke svojih učenika on u Beču 1875.godine kupuje pokazne mape o biologiji pčele, rađene kao litografije, gde se mogu videti organi pčele, izgled pčele i pčelinje leglo.
U prvo vreme Jovan Živanović objavljuje stručne pčelarske članke po raznim časopisima i narodnim kalendarima.
Prvu knjigu “Srpski pčelar” Jovan Živanović štampa 1879.godinea drugu još sadržajniju u Novom Sadu, 1893.godine.
Od 1896.godine izdaje i uređuje sa svojim prijateljem prof. Ivanom Maširevićem pčelarski mesečnik, prvi časopis o pčelarstvu kod nas, pod nazivom “Srpski Pčelar”.
Piše mnoge druge knjige i časopise o pčelarstvu : Pčelarenje u Srba , O medu , Srpski rečnik za kovandžije – pčelare, Na osovini rodi med – zagovarajući seleće pčelarenje.
Živanovića su prozvali “ocem modernog pčelarstva”, a za njegov ukupni rad dobio je mnoga priznanja I titule.
Bio je član Srpske kraljevske akademije , član Književnog odbora Matice srpske , počasni član češkog Zemaljskog centralnog društva u Brnu , počasni redovni član Srpskog poljoprivrednog društva u Beogradu , počasni član Srpske pčelarske zadruge u Beogradu , u Rumi i u Bosni I Hercegovini.
Sa suprugom Jelenom, imao je 15 dece, ali su mnoga od njih umrla još dok su bili mali, tako da je tek njih sedmoro doživelo odrastanje i zrelo doba. Nasledio ga je sin Žarko (1875 – 1933), koga nasleđuje sin Bora Živanović (1914 – 1997), a sada se proizvodnjom meda i vina bave Borin sin Žarko sa svojim sinom Borivojem Borkom Živanovićem, kao sedma generacija poslenika sa pčelama, vinogradima i vinom u porodici Živanović.
